سلامت استخوان برای همه سنین، به ویژه برای سالمندان که شکستگی استخوان میتواند تهدیدی برای زندگیاشان باشد، یک نگرانی جدی محسوب میشود. سلامت استخوان اغلب برحسب تراکم تعریف میشود، زیرا هر چقدر استخوانها متراکمتر باشد حاکی از قوت استخوانهاست.
بالطبع احتمال شکستگی استخوانهای قویتر در سنین بالا کمتر خواهد بود. تراکم استخوان در اوایل دهه۳۰ زندگی هر فرد به اوج خود میرسد و سپس شروع به کم شدن میکند. سرعت این کاهش به سلامت، تغذیه، سبک زندگی و فاکتورهای ژنتیکی متفاوت، وابسته است.
برای مثال، یائسگی به کاهش سریع تراکم استخوان منجر میشود، بنابراین یائسگی زودرس مساویست با کاهش تراکم استخوان بیشتر و سریعتر. بلند کردن اجسام سنگین استخوانها را قویتر و منجر به عدم کاهش تراکم استخوان نسبت به کسانی که اجسام سنگین بلند نمیکنند، میشود.
رژیم غذایی چگونه استخوانها را تحت تاثیر قرار میدهد؟
با وجود اینکه محققان از گذشته به تاثیر رژیم غذایی بر سلامت استخوان باور داشتند، اما اطلاعات در مورد مواد غذایی کاملاً مفید همچنان مجهول است. از دیرباز لبنیات به عنوان منبع کلسیم برای بهبود سلامت استخوان شناخته میشد، اما مطالعات اخیر حاکی از آن است که مصرف لبنیات برای محافظت در برابر شکستگی استخوان آنگونه که همیشه طرفداران لبنیات میگفتند، نیست.
میوهها و سبزیجات اغلب برای سلامت استخوان چندان مهم نیستند، اما در مطالعهای جدید نشان داده شد که آنها در حقیقت نقشی کلیدی برای محافظت در مقابل برخی اثرات مضر رژیمهای غذایی غربی ناسالم روی استخوانها ایفا میکنند.
چگونگی تاثیر یون هیدروژن بر سلامت استخوانها ؟
بدن ما خون را با دقت در یک تعادل نزدیک اسید – بازی نگه میدارد. اگر فرد ترکیبات اسیدی زیادی مصرف کند، بدن با ترکیبات موجود در خون میتواند اسید را از خون جذب و یون هیدروژن را به مقدار طبیعی آن برگرداند و تعادل بخشد. همچنین از کلیهها برای دفع برخی از ترکیبات اسیدی بهمنظور بازگرداندن یون هیدروژن به سطح قلیاییتر استفاده کند.
استخوانها بهعنوان منبعی از ترکیبات قلیایی به کار گرفته میشوند که میتوانند در تعادل بخشیدن به اسید موجود در خون نیز استفاده شوند. اگر مقدار زیادی اسید بافر بیکربونات، خون و کلیهها را در برگیرد ممکن است بدن برای حفظ تعادل اسید با ترکیبات شیمیایی، موجب شکستن استخوان شود.
بنابراین اعتقاد بر اینکه کمبود یون هیدروژن میتواند کشنده باشد، کوته بینانه به نظر میرسد. بدن یک استخوان کوچک را در کوتاه مدت قربانی میکند تا مطمئن شود که ما در آینده زنده میمانیم. در صورت پیروی از یک رژیم غذایی صحیح، موجب بازسازی استخوانها شده و هیج آسیبی به آنها وارد نمیشود.
اما با پیروی از رژیم غذایی نادرست و جریان مداوم اسید در بدن، قربانی شدن استخوانها برای حفظ یون هیدروژن خون همچنان ادامه مییابد. نتایج مطالعات منتشر شده از سوی جمعی از محققان تعجب آنها را برانگیخت زیرا ترکیبات قلیایی پتاسیم در میوه و سبزیجات میتواند به نبرد با برخی از این اسیدها برود و منجر به مقاومت استخوانی شود و حتی موجب بهبود سلامت آنها در مراحل بعدی زندگی شود.
دستآوردهای محققان چه بود؟
جهت مطالعه اهمیت ترکیبات قلیایی برنامه غذایی بر سلامت استخوان، تیم مطالعاتی اطلاعات گوناگونی جمعآوری کردند که نشان داد چگونه ترکیبات قلیایی پتاسیم سیترات و پتاسیم بی کربنات در مقایسه با دارونماها روی سلامت استخوان تاثیر گذار بودند. آنها از نشانگر شکست استخوان در خون و ادرار استفاده کردند، همچنین مطالعات مستقیم تراکم استخوان تاکید میکند که سلامت استخوان تحت تاثیر این ترکیبات قرار میگیرد. درحالی که برخی از نتایج مطالعات نشان داد که گنجاندن پتاسیم سیترات یا پتاسیم بی کربنات در برنامه غذایی چه از طریق مکملها و چه از طریق میوهها و سبزیجات قطعا شکستن استخوانها را کاهش میدهد.
این چه مفهومی برای شما دارد؟
جایگزین نمودن منابع اسیدی مرسوم در رژیم غذایی، مانند گوشت یا حبوبات با میوهها و سبزیجات فراوان
میتواند در حالی که که پا به سن میگذارید به قوت و سلامت استخوانها کمک کند و به طور بالقوه مانع از پوکی استخوان گردد.